POLSKI – KOLOROWY. Zakłady Kineskopów Kolorowych UNITRA-POLKOLOR w Piasecznie
Wystawa czasowa czynna od 13 maja do 26 czerwca 2023 r.
POLSKI – KOLOROWY to pierwsza wystawa czasowa Muzeum Piaseczna, znajdującego się w procesie organizacji. W przeznaczonych na cele muzealne budynkach Starej Plebanii i Poniatówki trwają jeszcze prace remontowe. Dzięki uprzejmości Piaseczyńsko-Grójeckiego Towarzystwa Kolei Wąskotorowej korzystamy z przestrzeni Mobilnej Galerii Kolejowej, powstałej na bazie unikatowego wagonu z końca XIX wieku, w której prezentujemy Państwu wystawę będącą podsumowaniem ostatnich miesięcy naszej pracy. Data jej otwarcia nie jest przypadkowa – to pierwsza Noc Muzeów naszej Instytucji.
W październiku 2022 r. Muzeum Piaseczna (w organizacji), w porozumieniu ze spółką HiPark Piaseczno, rozpoczęło przejmowanie pamiątek po Zakładach Kineskopów Kolorowych UNITRA-POLKOLOR. Proces trwał do końca lutego 2023 r. W tym czasie pracownicy Muzeum zapoznali się z zachowanymi na terenie zakładu obiektami, dokonując wyboru przedmiotów zgodnych z profilem gromadzonej kolekcji. Ważnym zadaniem było także wykonanie dokumentacji fotograficznej zabudowań i pozostałości wyposażenia.
Najważniejszym i największym pozyskanym obiektem jest ważąca kilka ton szafa sterownicza linii stożka, zamontowana w budynku zestawiarni surowców w okresie budowy zakładu pod koniec lat 70. XX w. Urządzenie kierowało pracą silosów z surowcami szklarskimi, niezbędnymi do produkcji szkła kineskopowego. Transport szafy był sporym wyzwaniem logistycznym. Konieczne było wycięcie otworu w jednej ze ścian zestawiarni, celem wydobycia eksponatu. Cała operacja, wymagająca użycia hydraulicznego dźwigu samochodowego, nie byłaby możliwa, gdyby nie pomoc Piaseczyńsko-Grójeckiego Towarzystwa Kolei Wąskotorowej. Jego członkowie wydostali szafę na zewnątrz. Nieocenione było również wsparcie Towarzystwa w transporcie części pamiątek, m.in. wagi wyprodukowanej przez Lubelskie Fabryki Wag, która zachowała się w mieszalni w budynku huty szkła. Dzięki poparciu procesu pozyskiwania pamiątek z dawnego Polkoloru przez Pana Daniela Putkiewicza, burmistrza Miasta i Gminy Piaseczno, szafa sterownicza została zmagazynowana w bezpiecznym miejscu na terenie Piaseczna.
Poza przedstawionymi obiektami do Muzeum trafiło wiele innych równie wartościowych pamiątek. Wśród nich warto wspomnieć o zbiorze fotografii, dokumentujących działalność spółki Thomson Polkolor w latach 1991–2005. Cenne są również nagrody i statuetki, np. za uzyskanie przez zakład tytułu Laureata Nagrody Specjalnej w III edycji konkursu Polskiej Nagrody Jakości w 1997 r. Interesujące dla poznania historii zakładu są przekazane do Muzeum wydawnictwa i druki ulotne, m.in. pismo „Wieści. Thomson Polkolor” z lat 1994–2001. Co ciekawe, w Polkolorze zachowały się dwa wielkoformatowe tabla pamiątkowe pracowników zrzeszonych wKole PCK, działającym przy Zakładach Lamp Oscyloskopowych L-12 Zelos.
Nie zabrakło także obiektów związanych z procesem produkcyjnym. Kolekcję muzealną wzbogaciły dwie makiety: plan zakładu i model budowy wyrzutni elektronowej F1F. Poza tym, pozyskany został wieszak do przenoszenia szklanych ekranów, który był zawieszony na taśmociągu liczącym około 12 km. Muzeum otrzymało również elementy składowe kineskopów: cewki, maski i szklane ekrany. Warte uwagi są dwa krzesła, które związane były jeszcze z zakładami Zelos, funkcjonującymi od 1956 r.
Dyrektor Violetta Jarząbkowska i Paweł Jakuboszczak – kurator wystawy i opiekun zbiorów, w imieniu Muzeum Piaseczna (w organizacji), składają serdeczne podziękowania spółce HiPark Piaseczno oraz wszystkim osobom zaangażowanym w proces przejmowania pamiątek z dawnych zakładów Polkolor. Wyrazy wdzięczności za okazaną pomoc kierujemy szczególnie do Panów, którzy z Polkolorem związali swoją drogę zawodową i poznali zakład od podszewki. Są to: Marek Mazur, Robert Markiewicz, Andrzej Bala, Adam Dąbrowski i Jerzy Klimek.
