Powrót na stronę Muzeum Piaseczna

Plakat wystawy czasowej Polski - Kolorowy

POLSKI – KOLOROWY. Zakłady Kineskopów Kolorowych UNITRA-POLKOLOR w Piasecznie

Wystawa czasowa czynna od 13 maja do 26 czerwca 2023 r.

Plakat wystawy czasowej Polski - Kolorowy

POLSKI – KOLOROWY to pierwsza wystawa czasowa Muzeum Piaseczna, znajdującego się w procesie organizacji. W przeznaczonych na cele muzealne budynkach Starej Plebanii i Poniatówki trwają jeszcze prace remontowe. Dzięki uprzejmości Piaseczyńsko-Grójeckiego Towarzystwa Kolei Wąskotorowej korzystamy z przestrzeni Mobilnej Galerii Kolejowej, powstałej na bazie unikatowego wagonu z końca XIX wieku, w której prezentujemy Państwu wystawę będącą podsumowaniem ostatnich miesięcy naszej pracy. Data jej otwarcia nie jest przypadkowa – to pierwsza Noc Muzeów naszej Instytucji.

Tereny Polkoloru z lotu ptaka
Tereny Polkoloru z lotu ptaka. Widok od strony zestawiarni i huty szkła.
15.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Budynek biurowy dawnych zakładów kineskopowych z lotu ptaka. Widok od strony ul. Leopolda Okulickiego.
15.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat

W październiku 2022 r. Muzeum Piaseczna (w organizacji), w porozumieniu ze spółką HiPark Piaseczno, rozpoczęło przejmowanie pamiątek po Zakładach Kineskopów Kolorowych UNITRA-POLKOLOR. Proces trwał do końca lutego 2023 r. W tym czasie pracownicy Muzeum zapoznali się z zachowanymi na terenie zakładu obiektami, dokonując wyboru przedmiotów zgodnych z profilem gromadzonej kolekcji. Ważnym zadaniem było także wykonanie dokumentacji fotograficznej zabudowań i pozostałości wyposażenia.

Marek Mazur, związany z Zakładami Kineskopów Kolorowych od czasu prac projektowych, prezentuje pracownikowi Muzeum Pawłowi Jakuboszczakowi zachowane pamiątki.
20.01.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Modernistyczna architektura głównego wejścia do Polkoloru.
15.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Zielony dziedziniec budynku biurowego, nawiązujący do jego amerykańskiego odpowiednika.
20.01.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Zabudowania huty szkła w Piasecznie. Ceglany komin pochodzi z okresu budowy zakładu, a pozostałe powstały podczas rozbudowy za czasów Thomson Polkolor.
20.01.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Widok z dachu budynku biurowego w kierunku huty szkła.
20.01.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Kominy huty szkła i silosy piaseczyńskiego Polkoloru.
15.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Jedno z pomieszczeń warsztatowych w budynku kotłowni.
22.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Wnętrze hali wysokiej huty szkła po zdemontowaniu wyposażenia.
22.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Tabliczka fabryczna prostownika spawalniczego.
15.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Tabliczka „Nie dotykać! Urządzenie elektryczne!”.
15.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Detale modernistycznej architektury głównego wejścia do zakładów.
15.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Widok z dachu huty szkła na kominy wanien i silosy stłuczki.
15.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Widok dziedzińca budynku biurowego z lotu ptaka. Na dachu częściowo zachowane logo Thomson Polkolor.
20.01.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Widok najstarszego, ceglanego komina huty szkła z lotu ptaka.
20.01.2023 r. Fot. Filip Dowjat

Najważniejszym i największym pozyskanym obiektem jest ważąca kilka ton szafa sterownicza linii stożka, zamontowana w budynku zestawiarni surowców w okresie budowy zakładu pod koniec lat 70. XX w. Urządzenie kierowało pracą silosów z surowcami szklarskimi, niezbędnymi do produkcji szkła kineskopowego. Transport szafy był sporym wyzwaniem logistycznym. Konieczne było wycięcie otworu w jednej ze ścian zestawiarni, celem wydobycia eksponatu. Cała operacja, wymagająca użycia hydraulicznego dźwigu samochodowego, nie byłaby możliwa, gdyby nie pomoc Piaseczyńsko-Grójeckiego Towarzystwa Kolei Wąskotorowej. Jego członkowie wydostali szafę na zewnątrz. Nieocenione było również wsparcie Towarzystwa w transporcie części pamiątek, m.in. wagi wyprodukowanej przez Lubelskie Fabryki Wag, która zachowała się w mieszalni w budynku huty szkła. Dzięki poparciu procesu pozyskiwania pamiątek z dawnego Polkoloru przez Pana Daniela Putkiewicza, burmistrza Miasta i Gminy Piaseczno, szafa sterownicza została zmagazynowana w bezpiecznym miejscu na terenie Piaseczna.

Prace przy wyciąganiu szafy sterowniczej z budynku zestawiarni surowców.
22.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Szafa sterownicza linii stożka wyciągana przez specjalnie przygotowany otwór w ścianie.
22.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Zabezpieczanie wyciągniętej szafy sterowniczej plandeką.
22.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Członkowie Piaseczyńsko-Grójeckiego Towarzystwa Kolei Wąskotorowej, dzięki którym możliwe było wyciągnięcie szafy sterowniczej z budynku zestawiarni surowców. Od lewej stoją: Michał Duraj, Maurycy Kosewski, Jacek Wierzchowski, Kajetan Ślosarski, Marcin Kaszubowski.
22.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Załadunek szafy sterowniczej na terenie dawnego Polkoloru.
23.02.2023 r. Fot. Paweł Jakuboszczak
Transport załadowanej szafy sterowniczej.
23.02.2023 r. Fot. Paweł Jakuboszczak
Rozładunek szafy sterowniczej na terenie gminnego magazynu.
23.02.2023 r. Fot. Paweł Jakuboszczak
Wyciąganie wagi z budynku huty szkła.
28.02.2023 r. Fot. Paweł Jakuboszczak
Członkowie Piaseczyńsko-Grójeckiego Towarzystwa Kolei Wąskotorowej (od prawej stoją: Michał Duraj, Maurycy Kosewski, Jacek Wierzchowski) i pracownik dawnego Polkoloru Robert Markiewicz przy wadze przygotowanej do transportu.
28.02.2023 r. Fot. Paweł Jakuboszczak

Poza przedstawionymi obiektami do Muzeum trafiło wiele innych równie wartościowych pamiątek. Wśród nich warto wspomnieć o zbiorze fotografii, dokumentujących działalność spółki Thomson Polkolor w latach 1991–2005. Cenne są również nagrody i statuetki, np. za uzyskanie przez zakład tytułu Laureata Nagrody Specjalnej w III edycji konkursu Polskiej Nagrody Jakości w 1997 r. Interesujące dla poznania historii zakładu są przekazane do Muzeum wydawnictwa i druki ulotne, m.in. pismo „Wieści. Thomson Polkolor” z lat 1994–2001. Co ciekawe, w Polkolorze zachowały się dwa wielkoformatowe tabla pamiątkowe pracowników zrzeszonych wKole PCK, działającym przy Zakładach Lamp Oscyloskopowych L-12 Zelos.

Szklane stożki kineskopów produkowane w okresie Thomson Polkolor. Lata 90. XX w.
Ze zbiorów Muzeum Piaseczna (w organizacji)
Pamiątkowe zdjęcie z okazji wyprodukowania 5-milionowego kineskopu w zakładach Thomson Polkolor. 1995 r.
Ze zbiorów Muzeum Piaseczna (w organizacji)
Przenośnik taśmowy z wieszakami załadowanymi szklanymi ekranami. Lata 90. XX w.
Ze zbiorów Muzeum Piaseczna (w organizacji)
Składanie wyrzutni elektronowej przez pracownicę Thomson Polkolor. 1996 r.
Ze zbiorów Muzeum Piaseczna (w organizacji)
Pamiątkowe tablo z 1966 r. z okazji dziesięciolecia Koła PCK przy Zakładach Lamp Oscyloskopowych L-12 Zelos w Piasecznie.
20.01.2023 r. Fot. Filip Dowjat

Nie zabrakło także obiektów związanych z procesem produkcyjnym. Kolekcję muzealną wzbogaciły dwie makiety: plan zakładu i model budowy wyrzutni elektronowej F1F. Poza tym, pozyskany został wieszak do przenoszenia szklanych ekranów, który był zawieszony na taśmociągu liczącym około 12 km. Muzeum otrzymało również elementy składowe kineskopów: cewki, maski i szklane ekrany. Warte uwagi są dwa krzesła, które związane były jeszcze z zakładami Zelos, funkcjonującymi od 1956 r.

Makieta Zakładów Kineskopów Kolorowych UNITRA-POLKOLOR przekazana do Muzeum.
20.01.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Wieszak z przenośnika taśmowego, służący do transportu szklanych ekranów.
22.02.2023 r. Fot. Paweł Jakuboszczak

Dyrektor Violetta Jarząbkowska i Paweł Jakuboszczak – kurator wystawy i opiekun zbiorów, w imieniu Muzeum Piaseczna (w organizacji), składają serdeczne podziękowania spółce HiPark Piaseczno oraz wszystkim osobom zaangażowanym w proces przejmowania pamiątek z dawnych zakładów Polkolor. Wyrazy wdzięczności za okazaną pomoc kierujemy szczególnie do Panów, którzy z Polkolorem związali swoją drogę zawodową i poznali zakład od podszewki. Są to: Marek Mazur, Robert Markiewicz, Andrzej Bala, Adam Dąbrowski i Jerzy Klimek.

Dyrektor Muzeum Piaseczna (w organizacji) Violetta Jarząbkowska z pracownikami dawnego Polkoloru. Od lewej stoją: Marek Mazur, Adam Dąbrowski, Robert Markiewicz.
27.02.2023 r. Fot. Paweł Jakuboszczak
Marek Mazur trzyma planszę z planem Polkoloru, przekazaną do zbiorów Muzeum.
22.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat
Opiekun zbiorów Muzeum Piaseczna (w organizacji) Paweł Jakuboszczak z pracownikami dawnego Polkoloru. Od lewej stoją: Marek Mazur, Adam Dąbrowski, Robert Markiewicz.
27.02.2023 r. Fot. Violetta Jarząbkowska
Jerzy Siwek prezentuje jedną z kamer przekazanych do kolekcji muzealnej.
15.02.2023 r. Fot. Filip Dowjat

Zapraszamy Państwa do obejrzenia krótkiego filmu prezentującego tereny Polkoloru z lotu ptaka.



Link bezpośredni do filmu: https://youtu.be/RPEf39oymFA

POLSKI – KOLOROWY. Zakłady Kineskopów Kolorowych UNITRA-POLKOLOR w Piasecznie
Wystawa czasowa Muzeum Piaseczna (w organizacji)
Partnerzy: Gmina Piaseczno, Piaseczyńsko-Grójeckie Towarzystwo Kolei Wąskotorowej
Kurator, teksty: Paweł Jakuboszczak
Koordynator: Violetta Jarząbkowska
Projekt aranżacji: Joanna Płuciennik
Grafiki: Małgorzata Targosz
Zdjęcia: Filip Dowjat, Paweł Jakuboszczak, Violetta Jarząbkowska, zbiory Muzeum Piaseczna (w organizacji)
Nagranie i montaż video: Filip Dowjat